Geschiedenis
IN HET VROEGE BEGIN
Song-Yuan 960 – 1.368
Van de 10de tot 14de eeuw ontwikkelde de handel in Chinese thee zich maar langzaam door de zeer strenge beperkingen van de overheid. Volgens de wet kon iedereen die thee naar andere landen smokkelde per schip, ter dood worden veroordeeld. Die vreselijke angst hing vele jaren boven de Chinese theehandel en verdween pas dankzij Zheng He’s expedities naar de westkust van 1405 -1433. Het (宝船) ‘schattenschip’, zoals alle boten van de eerste Chinese marine genoemd werden, werd geleid door groot navigator en ontdekkingsreiziger Zheng. Hij nam naast andere onbetaalbare schatten ook Bohea-thee mee aan boord. Dit initiatief bracht de theehandel meteen in een nieuw tijdperk.
EUROPESE INTRODUCTIE
Ming- Dynastie 1.360 – 1.680
Er zijn twee opvattingen over wanneer en hoe de Chinese thee voor het eerst op de Europese markt is gekomen. Sommigen zeggen dat dit in 1607 begon toen de Nederlandse “Verenigde Oost-Indische Compagnie” (ofwel VOC) Chinese Bohea-thee begon te kopen en deze naar Java verscheepte. Java was toen een zeer belangrijk doorvoerpunt om goederen uiteindelijk naar de Europese landen te distribueren.
Maar een andere versie duwt de tijd iets verder, naar het jaar 1666.
Thee werd alleszins pas rond 1680 een belangrijk ingrediënt van het Europese dagelijkse leven. Voortaan gebruikten de Europeanen de term “Bohea-thee” als overkoepelende term voor alle theesoorten uit het verre China.
DE UITBREIDING
Qing-Dynastie 1700 – 1.800
Er is meer dan één referentie over de Chinese thee-export te vinden in het beroemde boek ALL About Tea, geschreven door Wiliam H. Ukers. In zijn boek zei hij “In 1607 begon de Nederlandse Oost-Indische Compagnie thee te kopen in Macao en verscheepte ze naar Java, om ze vervolgens te distribueren naar Europese landen”. Dit is het eerste verslag over Chinese thee die naar Europa werd geëxporteerd.
In deze tijd was er op de Europese markt enkel Japanse groene thee te vinden. Deze was echter uiterst kostbaar en dus zeker niet voor iedereen bedoeld. Toen de VOC met de eerste Chinese thee aankwam in Europa werd het drankje steeds populairder. Niet veel later begon de VOC ook met het importeren van BOHEA thee uit China.
Binnen een relatief korte periode is Chinese thee een favoriet van de lage landen geworden. Engelse kooplieden volgde al snel het voorbeeld van de VOC en begonnen zilver te verhandelen voor thee. De twee marine grootmachten “vochten” jaren lang om hun marktaandeel te verbeteren. Uiteindelijk won Groot Brittannië de slag en controleerden zij bijna de gehele export vanuit China richting de westerse beschaving..
DE DOORBRAAK
Qing-Dynastie — Opium-oorlogen 1840 – 1.860
In de 17e en 18e eeuw zorgde de vraag naar Chinese goederen op de Europese markt voor een handels onevenwicht omdat de markt voor westerse goederen in China vrijwel onbestaande was. In het begin waren de bedragen natuurlijk niet erg groot, maar tegen 1750, toen de Britten miljoenen kilo’s thee per jaar kochten, moesten de Britten tweederde daarvan met zilveren munten of ongemunt goud betalen. Omdat de Britten die financiële druk wilde verlichten, begonnen zij opium naar China te smokkelen en als betaalmiddel te gebruiken bij de lokale theeplantages. Deze toenemende stroom van opiumverslaafden onder de Chinese bevolking bracht de Chinese ambtenaren in beroering.
In 1839 wees de keizer van Daoguang voorstellen om opium te legaliseren en te belasten af en benoemde Lin Zexu om het verslavingsprobleem op te lossen. De gewelddadige campagnes die volgden waren niet bepaald mooi te noemen.
De opiumoorlog, die uiteindelijk in 1840 uitbrak, werd echter snel beëindigd met het Verdrag van Nanking in 1842, waardoor de Qing-dynastie gedwongen werd om “vrije handel” te accepteren. Later, in het midden van de 19e eeuw bevorderde de “Treaty of Five Ports Commercial Intercourse” de Chinese thee-export objectief. Later hebben zowel de exportwaarde als het volume van de Chinese thee-export een recordhoogte bereikt; deze is in 1880 gestegen tot 2.540.000 Dan (ongeveer 127.000 ton) en in 1886 tot 2.680.000 Dan (ongeveer 134.000 ton).
DE TERUGVAL
Einde van de Dynastieën 1.900 – 2.000
In deze tijdspanne van 100 jaar is er erg veel veranderd in China. Zo werd in 1911 de laatste Chinese keizer van de troon gestoten tijdens de Xinhai-revolutie, en werd de republiek China uitgeroepen. Meteen hierna verklaarden Buiten-Mongolië en Tibet zich onafhankelijk en Tannu Tuva werd geannexeerd door Rusland.
In de Eerste Wereldoorlog koos de Republiek China de zijde van de geallieerden, en zond duizenden arbeiders naar het front in Frankrijk om te helpen met de aanleg van loopgraven. Dit had best een grote impact op de theehandel, vermits het grootste deel van deze arbeiders boeren waren die op de theeplantages werkten. Een generatie later brak de tweede wereldoorlog uit. China verkeerde in totale chaos en had zwaar te lijden onder Japanse invasies. Tijdens beide oorlogen had de theehandel het dus zeer zwaar te verduren.
Na de Tweede Wereldoorlog werd in China de Chinese Burgeroorlog (die “gepauzeerd” was omwille van de Wereldoorlog) tussen de Chinese Communistische Partij en de Kwomintang voortgezet. Deze burgeroorlog werd in 1949 door de communisten gewonnen. Zo ontstond de Volksrepubliek China die we vandaag nog kennen. Deze politieke stabiliteit deed de theehandel na 1949 floreren als nooit tevoren! De volumes die werden geëxporteerd, groeiden jaar na jaar.
EEN NIEUW BEGIN?
2.000 – HEDEN
De laatste jaren is de theehandel drastisch veranderd. Thee is, op water na, de meest gedronken drank ter wereld, en al blijft China de grootste producent, toch wordt de theeplant wordt vandaag de dag in steeds meer Aziatische en Afrikaanse landen geteeld. Als Westerlingen blijven we ‘thee’ echter vooral associëren met de Chinese en Japanse culturen.
Anno 2021 hebben wij, de wereldwijde bevolking, een nieuwe kwestie die van enorm belang is voor vele Westerse consumenten: HET KLIMAAT!
Ecologische en Biologische teelt lijkt de Westerse markten te overspoelen en de vraag ernaar groeit explosief. De waarheid is echter minder groen dan je zou denken. Om als plantage het certificaat BIO te verkrijgen, moet men aan onmogelijk strenge voorwaarden voldoen. Los daarvan moet dit certificaat, dat overigens enorm veel geld kost voor de plantages, jaarlijks vernieuwd worden. Een onmogelijke taak voor kleinere plantages of familiebedrijven die al generaties lang thee produceren. BIO gecertificeerde thee wordt in de praktijk dus enkel door de grootste plantages verkocht. Die plantages streven trouwens naar een zo groot mogelijke kwantiteit, en dat staat niet synoniem voor kwaliteit…Er zijn ook nog andere problemen: kleinere plantages gebruiken ofwel geen machines, ofwel erg oude machines. De grootste plantages gebruiken dan weer erg grote hoeveelheden meststoffen en groeiversnellers om zoveel mogelijk te kunnen oogsten.
Op gebied van ecologie is er dus nog ruimte voor verbetering. Gelukkig ontstaan er tegenwoordig wel allianties waar kleinere plantages zich bij kunnen aansluiten. Zo zijn de telers zeker dat hun oogst volledig wordt verkocht aan een eerlijke prijs. Daarnaast worden de transporten vaak voor hen geregeld. Dat zorgt voor kostenbesparingen, meer efficiëntie en een betere coördinatie.
En bij ons?
Wel, dat is één van de redenen van het bestaan van T-escape.
Ondanks het feit dat er enorm veel mogelijkheden zijn, worden deze nog niet altijd goed benut.
-Wij verkopen geen BIO thee omdat we net de kleine plantages willen ondersteunen, niet de grote internationale spelers.
-Wij verpakken onze thee in 100% recycleerbare verpakkingen.
-Wij proberen ons energieverbruik zo laag mogelijk te houden.
-Wij geloven dat elk beetje helpt!
